Kapadoya Geleneksel Türk Hamamı
Neredeyse tarihin başlangıcından bu yana insanoğlu sulara tanrısal nitelikler yüklemiş ve su kaynaklarını arınma aracı olak kullanmıştır. Hintliler Ganj nehrini, Mısırlılar Nil nehrini kutsal saymış bu nehirlerin sularıyla yıkanarak arınmışlardır.
Zamanla bu ritüeller kapalı mekânlar dâhilinde yapılmaya başlanmış, denizler ve nehirlerde yıkanan Romalılar içinde sıcak su ve özel ısıtma sistemlerinin olduğu ilk hamamları inşa etmişlerdir. Hatta bilinen ilk halka açık hamam Pompei Şehrindeki Stabia Hamamı'dır.
Türklerde hamam kültürürnün Uygurlara dayandığı bilinmektedir. Anadoluya gelen Türklerin beraberinde getirdikleri banyo geleneği geldiklerinde Anadolunun sakinleri olan Roma ve Bizanslıların geleneğiyle birleşip Türk Hamamı kültürünü ortaya çıkarmıştır.
Osmanlıların bilinen ilk hamamı Bursa'da 1336 yılında Orhan Bey tarafından yaptırılmıştır. Kamusal alandaki ilk hamam ise 1584'te 1. Murat'ın annesi Nurbanu Sultan'ın Mimar Sinan'a yaptırdığı Çemberlitaş Hamamı olmuş, kısa bir zamanda da hamamların sayısı artmış hamamlar gelenek göreneklerden mimariye, sosyal mekandan edebiyata pek çok alana yıyılmış bir kültür haline gelmiştir.
Türk Milli Kültürünün en renkli öğesi olan Türk Hamamı kısmen değişikliğe uğramış olsa da halen varlığını devam ettirmektedir. Bugün sayıları parmakla gösterilecek kadar az olan orijinal Türk hamamlarının yanı sıra, turistik destinasyonlardaki konaklama işletmelerinin ilgi çekici bir unsurunu oluşturan hamam, Türk kültür mirası açısından ayrı bir öneme sahiptir.
Gelin Hamamı, güvey hamamı , bebek hamamı gibi pek çok farklı gelenek doğrultusunda düzenlenen hamalarda bilhassa evden çok çıkmayan kadınlar sosyalleşir, yenen yemekler içilen şerbetler eşliğinde bir gün boyunca temizlik ve bakımlarını yapılır, hoş sohbetle beraber anneler oğullarına gelin kız seçerlermiş.
Hamam kültüründe kullanılan malzemeler de başlı başına bir kültür öğesidir. Nalınlar; sahiplerinin ekonomik durumunu yansıttığı, kimi gümüş kaplama, kimi sedef ve fildişi kakmalı, Osmanlı döneminde her kesimden hanımın sahip olduğu bir çeşit ayakkabıdır. Sabunlar da çok önemlidir. Hamam daveti verenler özel kokulu sabunlar yaptırarak, davetlileri sabunla davet ederlerdi. İşlemeli, pamuklu dokuma uçları renkli ipek, iplik ve simle işlenmiş havlular gelin hamam bohçalarının olmazsa olmazlarındandı. Hamam bohçasının olmazsa olmazlarından biri de kimi gümüş kimi bakır kalaylı fakat üzerinde farklı motiflerin bulunduğu hamam taslarıdır. Diğer malzemeler gibi hamam tası da sahibinin zevkini, varlığını, sosyal durumunu simgelediğinden gümüş ve özel yapılmış olanlarını özel günlerde Özel kişiler tarfından kullanılmaktaydı.
Bilhassa son yıllarda klasik turizm anlaşından sıkılıp yeni arayışlar içine giren turistlere alternatif turizm ürünleri sunma anlayışıyla türk hamam kültürünün gündeme gelmesi, bu hamamların önemini arttırmış , yoğun iş ve şehir hayatından yorgun düşmüş kişilerin ortamdan uzaklaşmalarını sağlayacak, tatil beklentilerini karşılayacak, rahatlama ve yenilenme imkanı verecek şekilde tasarlanan hamamlar turizm tüketicisinin hizmetine sunulmuştur.